Köpeklerin aksine, kediler nefes alırlarken genellikle çok az ses çıkarırlar veya hiç ses çıkarmazlar. Yani kediniz yüksek sesle nefes alıyorsa ve bu mırlama değilse, hava yollarında veya solunum yollarında anormal bir durum olması muhtemeldir.
Kedilerde gürültülü solunum özellikle yeni ortaya çıktıysa, mutlaka güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Kedilerde Gürültülü Solunum Nedir?
Kedinizin nefes alma seslerini stetoskop olmadan duyabiliyorsanız, bu, gürültülü solunum olarak kabul edilir.
Sesler genellikle akciğerden değil, burun, boğaz ve trakea gibi üst solunum yollarından gelir.
Brakisefalik kediler gibi (kafatası dar, basık burunlu) belirli kedi ırkları çok kısa burun kanallarıyla doğarlar. Bu düz yüzlü kedilerde gürültülü solunum normal olabilse de onlarda dahi ekstrem bir durum olup olmadığını teyit etmek gerekir.
Üst solunum yolu seslerine neden olabilecek farklı anormallikler vardır.
Bunun acil bir durum olup olmadığı,
Sesin nereden geldiğine (stertor veya stridor),
Sesin ne zaman başladığına,
Kedinizin diğer davranışlarına ve
Klinik belirtilerine bağlıdır.
Kedilerde Stertor Nedir?
Stertor, düşük perdeli bir sestir.
Horlama veya homurdanma gibidir ve nefes alma sırasında duyulur.
Genellikle burun kanallarından veya ağzın arkasından gelir.
Bu tür sesler brakisefalik kedilerde yaygındır.
Genel olarak tehlikeli veya yaşamı tehdit edici değildir ancak nedene bağlı olarak çok rahatsız edici olabilir.
Kediniz normal şekilde yemek yiyor ve davranıyorsa, semptomlarını güvenilir ve alanında uzman bir veterinerle görüşmeniz yeterli olabilir. Ancak, stertor uyuşukluk veya iştahsızlıkla birlikteyse, kediniz için acilen bir randevu almanız önemlidir.
Kedilerde Stridor Nedir?
Stridor, gırtlak veya soluk borusunun (trakea) daralmasıyla oluşan daha tiz bir sestir.
Bu daha sert dokular, kediniz nefes alıp verirken ıslık sesi çıkarır.
Solunum yolunun bu kısımlarındaki değişiklikler akciğerlere daha az oksijen ulaşmasına neden olabileceğinden, stridor kedilerde tehlikeli olabilir.
Stridor olduğundan şüphelenilen kediler acil bir klinik ziyaretinde değerlendirilmelidir.
Kedilerde Gürültülü/Sesli Solunumun Nedenleri
Kedilerde gürültülü solunumun bazı olası nedenleri şunlardır:
Solunum Yolu Enfeksiyonu: Üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle viraldir ancak bakteriyel veya fungal da olabilir. Kronik olmayan üst solunum yolu enfeksiyonunun tedavisi oldukça pratik olabilir. Kronik solunum yolu enfeksiyonları, artık ilaçlara yanıt vermeyen burun kanallarında kalıcı hasara yol açabilir.
Diş Hastalıkları: Ciddi diş hastalıkları gırtlakta ve hatta burun kanallarında iltihaplanmaya yol açabilir.
Neoplazi (kanser): Skuamöz hücreli karsinom da dahil olmak üzere birçok kanser türü solunum yollarını hedef alırken, daralmış hava yollarına ve gürültülü solunuma yol açar.
Nazal Polipler: İç kulaktaki (östaki boruları) veya burun pasajlarının arkasındaki iyi huylu büyümeler de hava akışını engelleyebilir. Bu genellikle genç kedilerde görülür ve burun akıntısı ve öksürüğe de neden olabilir. İlgili yazı
Obezite: Aşırı yağ, hava yollarında dış basınca ve akciğerlerin genişleme yeteneğinin azalmasına yol açarak gürültülü solunuma (özellikle uyurken) neden olabilir.
Anormal Anatomi: Yavru kediler, hava yollarını etkileyen yarık damaklar gibi fiziksel anormalliklerle doğabilir. Daha yaygın olarak, düz yüzlü brakisefalik kediler dar hava yolları ve gürültülü nefes almaya yol açabilen uzun, yumuşak damaklarla doğarlar.
Kedilerde Gürültülü/Sesli Nefes Alma Yaygın Mıdır?
Kedilerde gürültülü solunum yaygın bir durum değildir ve genellikle bir hastalığın habercisidir.
Kedinizin nefes alışı horlamaya benziyorsa, güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Kedilerde Gürültülü/Sesli Solunum İçin Ne Yapılmalı?
Kedinin yüksek sesle nefes alması durumunda mutlaka güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekime başvurulmalıdır.
Eğer iştahı ve tavırları normalse, hekim tarafından değerlendirilene kadar onları içeride, tercihen aşırı sıcaktan, soğuktan veya nemden uzak tutmanız önerilir.
Gürültülü solunum sesine egzersiz intoleransı, iştahsızlık veya saklanma eşlik ediyorsa kediyi acilen güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekime götürünüz.
Gürültülü solunumun nedenini teşhis etmek için bazen sadece fiziksel muayene yeterli olabilir. Daha sıklıkla, veteriner hekim kan testi veya röntgen çekmek isteyecek ve yaygın bakteriyel ve viral enfeksiyonlar için test önerecektir.
Şiddetli vakalarda veya yaygın tedavilerle düzelmeyen vakalarda sakinleştirici ağız muayeneleri ve BT taraması veya rinoskopi gibi daha ileri görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyulacaktır. Bu yöntemlerde burun içini görüntülemek ve herhangi bir anormallikten örnek almak için küçük bir kamera kullanılır. (Örneklerini, bir önceki yazımızda vermiştik.)
Kedilerde Gürültülü Solunum Tedavisi
Gürültülü solunumun tedavisi tamamen nedene bağlıdır.
Üst solunum yolu enfeksiyonu ve tıkanıklığı olan kedilere antibiyotikler, antiviraller ve antiinflamatuarlar reçete edilebilir ve bu kediler genellikle evde tedavi edilebilir.
Hava yollarında kitle, polip veya yabancı cisimlerden kaynaklanan fiziksel tıkanıklıklar sıklıkla cerrahi müdahale gerektirir.
Brakisefalik hava yolu sendromu olan düz yüzlü kediler, ısı ve nemden kaçınma ve egzersizi sınırlama gibi uzun vadeli çevresel yönetime ihtiyaç duyabilir. Bu kedileri ideal vücut koşullarında tutmak, daha kolay nefes almalarına da yardımcı olabilir.
Ciddi şekilde etkilenen brakisefalik kediler, küçük burunlarını yeniden şekillendirmek için rinoplasti veya yumuşak damak rezeksiyonu gibi ameliyatlardan da faydalanabilir. Bu prosedürler boğazın arkasından hava akışını iyileştirmeye yardımcı olur.
Kedilerde Gürültülü Nefes Alma Nasıl Önlenir?
Gürültülü solunumun tüm nedenleri önlenemez, ancak kedinizin solunum yolu hastalığı riskini azaltmak için atabileceğiniz adımlar kesinlikle vardır.
Diş Sağlığını Koruyun: Kedinizin dişlerini evde bir kedi diş fırçası ve diş macunu ile fırçalayabilecek olsanız da gerçekçi olmak gerekirse bu çoğu kedi için mümkün değildir ve/veya fazla streslidir.
İğnesiz şırıngaya doldurmak için hazırlayacağınız Spirulina C ve su ile hazırlayacağınız pratik bir karışımla da güçlü bir antioksidan etki sağlayabilir, ağız sağını ortalama düzeyde desteklerken bağışıklık tepkisini güçlendirmesine destek olabilirsiniz.
Zihinsel ve Fiziksel Zenginleştirme Sağlayın: Evde çevresel zenginleştirme ve stres azaltma, burun ve göz hastalıklarına yol açabilen kedi herpes virüsü alevlenmelerinin sıklığını azaltabilir. Farklı yüksekliklerde çeşitli alanlara sahip olmak (kedi ağaçları veya pencere/kalorifer yatakları şeklinde) ve normal tırmalama ve işaretleme davranışını uygulamak için uygun nesneler (kedi tırmalama tahtaları ve tırmalama direkleri gibi) kedinizin zihinsel ve fiziksel sağlığını önemli ölçüde iyileştirebilir.
Sağlıklı Bir Yaşam Tarzını Sunun: Sağlıklı bir diyet(yaş mamadan ve ödül mamalarından olabildiğince uzak) ve egzersizle ideal vücut durumunu korumak solunum yollarındaki stresi azaltır. Obezite, kedilerin gürültülü nefes alma olasılığını çok daha fazla arttırır.
Etik Üremeyi Destekleyin: Düz yüzlü yavru kedileri satın almaktan veya üretmekten kaçının. Daha iyisi için kısırlaştırmayı destekleyebilir; sokaklarda soğukla, sıcakla, trafikle, psikolojik sorunları olan insanlarla, bir sonraki yemeğinin ya da suyunun nerede olduğunu bilemeden yaşamak zorunda kalan kedilerden birini çok geç olmadan sahiplenebilir ve büyük bir fark yaratabilirsiniz.
Doğa ile uyumun getirdiği sağlıkla, huzurla ve güvenle...
Kaynak ve Referanslar
Comentarios