top of page

Kedi ve Köpeklerde İç Parazit ve İç Parazit Ürünleri

Güncelleme tarihi: 24 Şub

İç parazit enfeksiyonları birçok köpeği ve kediyi etkileyen yaygın bir sorun olsa da, kronik hastalık veya devam eden tedaviler nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış kedi ve köpekler, epilepsi gibi mevcut rahatsızlıkları veya ileri yaşı olanlar ve bazı safkan ırklar için sonuçlar yıkıcı olabilir.


Bu noktada hayatımızı paylaştığımız patili bireyler için doğru iç parazit ilacını seçerken ürün prospektüslerini, etken maddelerini, aktif olmayan içerikleri ve olası yan etkileri anlamak kritik hale gelir.



İç Parazit İlaçlarının Olası Yan Etkileri:


İç parazit ilaçları,

  • Hafif gastrointestinal rahatsızlıklara

  • Ciddi alerjik tepkilere

  • Böbrek sorunlarına

  • Karaciğer sorunlarına

  • Kan hücrelerinde zarara yol açabilir.

 

Ancak potansiyel risklere rağmen iç parazit ilaçları, istilaların yönetilmesinde ve uzun vadeli komplikasyonların önlenmesinde önemli bir araç olmayı sürdürmektedir.

Kedi ve Köpeklerde İç Parazit Belirtileri

İç parazitlerin en yaygın belirtileri;

  • İshal,

  • Kilo kaybı,

  • Donuk tüy,

  • Öksürük ve

  • Yorgunluktur.


Bazı parazitlerde, hayatınızdaki patili bireyin dışkısında, yatağında veya kuyruğunun altında kurtçuklar görebilirsiniz. Yavru köpekler ve yavru kediler bağırsak parazitlerinden kaynaklanan sağlık komplikasyonları açısından özellikle risk altındadır ve ciddi vakalarda bu parazitler ölümcül olabilir.


Kedi ve Köpeklerde İç Parazit Teşhisi

Güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekim, yetişkin kurtçukların bıraktığı mikroskobik yumurtaların varlığını test etmek için bir dışkı örneği alacaktır.

Daha sonra örneği, yumurtaları mikroskop altında daha görünür hale getiren bir çözeltiyle karıştıracaktır.

Bazı durumlarda, rutin bir dışkı örneği testi bir paraziti teşhis etmek için yeterli olmayabilir. Örneğin, tek hücreli parazit Giardia'yı tespit etmek için örneğe, özel bir solüsyon eklenmesi gerekir.

Başka bir durumda, tenya yumurtaları için test yapmak bazen hatalı negatif sonuçlara neden olabilir. Çünkü köpeği veya kediyi enfekte eden bağırsak kurtları yumurta üretecek kadar olgun değilse, dışkı örneği testi negatif sonuçlar verecektir. Bu nedenle bazen bir bağırsak paraziti tarafından enfeksiyonu başarıyla teşhis etmek için belirli bir süre boyunca birden fazla dışkı testi yapılması gerekir.


Kedi ve Köpeklerde İç Parazit Önlemleri

Bağırsak parazitlerinin önlenmesi büyük ölçüde hijyen uygulamalarına bağlıdır.

  • Parazit varlığında, yayılmasını önlemek için hayatınızdaki kedi ve/veya köpeğin dışkısını mümkün olduğunca çabuk temizleyin.

  • Taze ve temiz su kaynağına sahip olduğundan emin olun; çünkü bu parazitler genellikle beklemiş ya da kirli suda bulunabilmektedir.

  • Kedi ve/veya köpeğinizin parazit yumurtaları içerebilecek toprak veya çimen yemesini önleyin.

  • Diğer köpeklerin ve kedilerinin dışkılarının istilaya uğramış olabileceğini unutmayın; kedinizin ve/veya köpeğinizin bunlarla etkileşime girmemesine dikkat edin.

  • Köpeğiniz yürüyüşten geldikten sonra patilerini, yeni doğan bebeklere uygun bir şampuanla parmak araları da dahil olacak şekilde yıkayın ve her defasında yeni bir temiz bezle iyice kurulayın.


İç Parazit Çeşitleri


Yuvarlak Kurt

Bağırsak parazitlerinin en yaygın türü olan yuvarlak kurt, yuvarlak kurtların larvalarını yumurtadan çıkardıkları dışkı maddesiyle temas yoluyla köpekleri ve kedileri enfekte eder.

Kedi ve köpekler, enfekte toprağı yutarak, kirlenmiş bir kaynakla temas etmiş tüy ve patilerini yalayarak, kirlenmiş su içerek veya yuvarlak kurt yumurtaları taşıyan hamamböcekleriyle temas ederek yuvarlak solucanla enfekte olabilir.

Yuvarlak kurtlar, genç köpek yavruları ve yavru kediler için en tehlikeli olanlardır; çünkü parazit, besinleri evcil hayvanın vücudundan uzaklaştırır ve bu da yetersiz beslenmeye, solunum sorunlarına ve bağırsak tıkanıklığına yol açabilir.


Kancalı Kurt

İkinci en yaygın bağırsak paraziti olan kancalı kurtlar hem köpeklerde hem de kedilerde bulunsa da yaygın olarak köpeklerde görülür.

Vücuda deri veya ağızın iç yüzeyinden giren kancalı kurt larvalarıyla bulaşır.

Köpeklerde, yavrular annelerinden enfekte olmuş süt içerek enfekte olabilir. Ancak bu durum kedilerde görülmez.

Kancalı kurtlar bağırsak zarını ısırır ve konakçının kanını emer.

Bu durum, özellikle yavru kediler, yavru köpekler ve yaşlı kedi ve köpekler için tehlikeli olan; kan kaybına, bağışıklık tepkisinde düşüşe ve yetersiz beslenmeye neden olabilir.


Tenya

Köpekler ve kediler, tenyalarla enfekte olmuş pireleri, bitleri veya kemirgenleri yediklerinde tenyalarla enfekte olabilirler.

Tenyalar ince bağırsakta yaşar ve orada sindirilen yiyeceklerden besinleri alır. Bu da yetersiz beslenmeye neden olabilir. Tenyaların parçalarını kedi ve köpeğinizin dışkısında veya anüs çevresinde görebilirsiniz. Pirinç tanelerine benzerler.


Kamçı Kurdu

Kamçı kurtları da kedilerden çok köpekleri enfekte eder. Kamçı kurdu enfeksiyonu, dışkıda bulunan kamçı kurdu larvalarıyla temastan kaynaklanır ve bu, enfekte toprak yeme veya kirlenmiş tüy ve patileri yalama yoluyla meydana gelebilir.

Kamçı kurtları kalın bağırsağın iç yüzeyine yapışır ve vücuttaki kanı emer. Ancak, kancalı kurtlardan çok daha az zararlıdırlar ve genellikle ciddi sağlık sorunlarına neden olmazlar.

Genellikle belirtileri kilo kaybı, ishal ve kan kaybıdır.

Kamçı kurtları dışkıda bulunduğunda küçük iplik parçalarına benzer.


Koksidiya

Koksidiya, paraziti içeren dışkıyla temas yoluyla kedileri ve köpekleri enfekte edebilen tek hücreli bir organizmadır. Bir kedi veya köpek, kirlenmiş toprağı yiyerek, kirlenmiş su içerek veya enfekte dışkıyla temas eden patileri ve tüyleri yalayarak enfekte olabilir.

Enfeksiyondan sonra, koksidiya bağırsaklara gider ve bağırsak astarını tahrip eder, bu da besinlerin emilimini engeller. Bu durum, şiddetli ishal ve dehidrasyona neden olur. Bazı durumlarda, enfeksiyon ölüme dahi yol açabilir.

Koksidiya, yavru köpekler ve yavru kediler için oldukça bulaşıcıdır. Bu nedenle kontaminasyonu önlemek için dışkıyı sık sık temizlemek ve suyu sık sık değiştirmek büyük önem taşır.


Giardia

Enfeksiyon; kirlenmiş yiyecek, su, toprak veya tüyle temas yoluyla giardianın yutulması sonucu oluşur.

Koksidiya gibi giardia da bağırsaklara gider ve bağırsak duvarının astarına zarar vererek besinlerin emilimini azaltır. Koksidiyanın aksine, enfeksiyonlar genellikle semptom göstermez. İshal dahi görülse dışkıda genellikle kan olmaz.

Giardia'nın teşhisi bazen belirtilerin az olması nedeniyle zor olabilir ve giardiaya yönelik özel testlerle enfeksiyonu doğrulamak için birden fazla dışkı örneği alınması gerekir.


İç Parazit İlacı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler


İç parazit ilaçlarında yaygın olarak kullanılan bazı bileşenler arasında:

  • Praziquantel,

  • Fenbendazole

  • Pyrantel

  • Lufenuron ve

  • Milbemisin Oksim bulunur.


Lufenuron ve Milbemisin gibi bileşenler belirli parazitlere karşı daha düşük etkinliğe sahip olmalarının yanı sıra özellikle yaşı ilerlemiş patili bireyler, belirli ırklar veya önceden mevcut rahatsızlıkları olanlar için daha yüksek risk oluşturabilmektedir.

 

Bir parazit ürününün, yani bir böcek öldürücünün parazit öldürmede hem daha güçsüz olup hem de patili bireyler için daha riskli olması enteresan görünebilir.

 

Bunun nedeni bazı iç parazitlerin konakçının ortamına uyum sağlayabilmesidir. Eğer bu parazitler tamamen yok edilmez, sadece kontrol altına alınırsa bu adaptasyon, uzun süreli istilalara yol açarak hastalıklara ve ikincil enfeksiyonlara yol açabilir.

 


Bu durumda Praziquantel, Fenbendazole ve Pyrantel içeren iç parazit ilaçları çok daha güvenli görünmektedir.

Yine de tüm iç parazit ilaçları, potansiyel yan etkiler, diğer tedavilerle etkileşimler veya bireysel hassasiyetler nedeniyle bir miktar risk taşıdığından kullanım sırası ve sonrasındaki bir hafta boyunca hayatınızdaki patili bireyi gözlemlemek ve desteklemek önemlidir.

İç Parazit İlacı ve Özel Gruplara Yaklaşım


  • Epilepsi hastası,

  • Kronik hastalıklara sahip olanlar

  • İleri yaştaki köpekler

  • Hassas ırklar (Pug, Scottish Fold...) için en iyi tedavi yöntemini belirlemek amacıyla güvenilir ve alanında uzman bir veteriner hekime danışmak oldukça önemlidir.

 

Böylece güvenilir ve alanında uzman veteriner hekim, bireyin genel sağlığını değerlendirecek ve parazit sorununu ele alırken tıbbi geçmiş, alerjiler, yaş ve bireysel tolerans gibi faktörleri dikkatli bir şekilde göz önünde bulundurarak, istenmeyen yan etkilerin olasılığını büyük ölçüde en aza indirip güvenli ve etkili bir tedavi planı sağlayacaktır.


Örneğin parazit sorununun farklı yönlerini hedef almak için birden fazla ilaç veya tedavi içeren bir kombinasyon terapisini düşünecek ya da sistemdeki şoku en aza indirmek için ilaçların kademeli ve giderek azalan bir şekilde uygulanmasını önerecektir.

 İç Parazit İlaçlarında Türe Özel Olma Zorunluluğu


Köpekler ve kediler belirli aktif maddelere farklı tepki verirler çünkü bağırsak floraları birbirinden farklıdır.

Köpek parazit ürünleri kediler tarafından yeterince tolere edilemeyen aktif maddeler (permetrin, piretroidler, piretrin, krizantem vb.) içerir.

Ticari bir karar olarak, köpekler için olan iç parazit ürünleri, sadece dozu değiştirilerek kediler için kullanılabilmektedir.

Ancak bu oldukça tehlikeli ve uzun vadede böbrek ve karaciğer sorunlara neden olabilen bir uygulamadır.

Kediler için olan parazit ürünleri ise köpekler için yetersiz olacak ve amacına hizmet etmeyen ilaç maruziyetinden ibaret kalacaktır.


Doğa ile uyumun getirdiği sağlıkla, huzurla ve güvenle…

Kaynak ve Referanslar


Sorumluluk Reddi

Bu bilgilerin, eğitimli bir tıp uzmanının vereceği tavsiyeler yerine geçmesi amaçlanmaz. Pitho, yalnızca genel bilgi temelinde ve kaynaklarını da belirterek size verilen bu bilgilere dayanarak verdiğiniz kararların sorumluluğunu kabul etmez ve bu bilgiler kişiselleştirilmiş tıbbi tavsiye yerine geçmez.

Comments


bottom of page