.png)
Zekâ Nedir?
Zekâ, deneyimlerden öğrenme, çevrelere uyum sağlama, onları şekillendirme ve seçme yeteneğidir.
Tek başına herhangi bir, birkaç ya da onlarca başarı zeki olunduğunu göstermeyeceği gibi, tek başına herhangi bir, birkaç başarısızlık ya da onlarca başarısızlık da zeki olunmadığını göstermez.
Bunun nedeni zekânın tanımından da anlaşılan geniş kapsamlılığıdır.
Zeka Çeşitleri Nelerdir?
Zekâ çeşitleri olarak anılan, aslında zekanın içeriği olan ögeler şunlardır:
1. Dilbilimsel Zeka:
Kitap okurken okuduğunu tüm ifadeleri alt metinleri ile anlamak, bir yazı, bir makale, bir roman ya da bir şiir yazmak ve söylenilenleri, ifade edilen şekliyle doğru algılamak ve anlamak için kullanılır.
2. Matematiksel Zeka: Mantıksal akıl yürütmelerde, sayısal bir gerçeği anlamada, matematiksel bir ispatı çözmede kullanılır.
3. Uzamsal Zeka: Bir yerden başka bir yere gitmekte, harita okumakta ve bir alanı analiz ederek işlevini belirlemekte (valizleri bir arabanın bagajına yerleştirip hepsini kompakt bir alana sığdırmak gibi) kullanılır.
4. Müzikal Zeka: Bir müziğin, bir şarkının yapısını takdir ederken dahi kullanılan müzikal zekâ şarkı söylerken, sonat bestelerken, bir müzik aleti çalarken de kullanılır.
5. Bedensel-Kinestetik Zeka: Dans ederken, basketbol oynarken, bir km koşarken veya herhangi bir spor aktivitesi sırasında kullanılır.
6. Natüralist Zeka: Doğadaki kalıpları anlamada kullanılır. Bir insanın doğaya ve dünyaya ne kadar duyarlı olduğunu gösteren zekâ türüdür. Bu zekâya sahip olanlar bitki yetiştirmekle ve/veya hayvanlara bakmakla ilgilenirler. Naturalist zekânın gelişim düzeyine göre doğaya ve hayvanları karşı duyarlılık seviyesi yükseliş gösterir.
7. Kişilerarası Zeka: Başka bir kişinin davranışını, güdülerini veya duygularını anlamaya çalışırken ve diğer insanlarla ilişki kurarken kullanılır. Söylenen doğruyu kabul edebilmek, söylenen yalanı anlamak ve gerçekliğini reddedebilmekte kullanılır. “Fanatik” ya da “takıntılı” olarak adlandırılabilecek her kişisel bağın varlığını bu zekânın dip noktası olarak almak ve “kişiye fanatizm” ve “kişiye takıntı”dan uzak, duruma göre yapılan analizlerle değişkenlik gösterilmesi oranında yüksekliğini kabul etmek mümkündür.
8. İçsel Zeka: Kendimizi anlamada kullanılır. Yeteneklerimiz ve ilgi alanlarımız üzerindeki mevcut kısıtlamalarımız göz önüne alındığında, kim olduğumuzu, bizi neyin harekete geçirdiğini ve kendimizi nasıl değiştirebileceğimizi anlamanın temelidir. Kendimize duyduğumuz/duymadığımız saygının temelini oluşturduğu söylenebilir. Bireyin, içinde bulunduğu olumsuz yaşam koşullarını olumlu algılama konusunda gösterdiği çabayı, bu durumu değiştirmek yönünde harekete geçmek için harcamamasını, içsel zekânın dip noktası olarak almak mümkündür. Bu bağlamda, kişinin kendisine gösterdiği özen ve saygının sonucu olarak hem yaşamsal hem de kişisel gelişimine dair çabasının varlığının da içsel zekânın yüksekliğini gösterdiğini söylemek mümkün olacaktır.
Bu 8 zekâ türü herkeste bulunur ancak kişiler, bebeklik dönemlerinden itibaren aldıkları uyaranlara bağlı olarak bu türlerin bazılarında gelişme gösterirken bazılarında gösteremeyebilirler.
Bu nedenle her birey, onları yetiştirenler tarafından, çocuklukları itibariyle iyi analiz edilmelidir. Bireylerin, bu zekâ türlerinden -yaşamsal olanlara öncelik verilerek- eğitimlerinin sağlanması, hem bireysel hem de toplumsal düzlemde kritik önem taşımaktadır.
Zeka Nasıl ve Ne İçin Kullanılır?
Zeki insanlar
1. Fikre sahip olmak için algı becerilerine ve yaratıcı becerilere,
2. Fikirlerinin iyi olduğundan emin olmak için analitik becerilere;
3. Fikirlerini uygulamak ve başkalarını bu fikirlerin doğruluğuna ikna etmek için pratik becerilere;
4. Ve en önemlisi, fikirlerinin olumlu etik değerlere sahip olmasını, kısa ve uzun vadede ortak bir iyiye ulaşılmasına yardımcı olmasını sağlamak için bilgeliğe dayalı becerilere sahiptirler.
Bireyler zekayı
1. Hayatta aradıkları şeye ulaşmalarına yardımcı olacak hedefleri formüle edip bu hedeflere ulaşmak için,
2. Güçlü yönlerinden yararlanarak, zayıflıklarını telafi ederek veya düzelterek karakterlerini geliştirmek ve iyiye doğru değiştirmek için,
3. Doğaya uyum sağlamak, dış dünyasını geliştirmek ve seçmek için kullanırlar.
Ortalama olarak erkeklerin beyinleri kadınlardan daha büyüktür. Ancak zeka için gereken korpus kallosum yoluyla beynin iki yarım küresindeki bağlantıdır. Kadınlarda korpus kallosum bağlantısı daha güçlüdür. Yapılan çalışmalar, bu nedenle, zekâ konusunda her iki cinsiyetin de eşit olduğunu göstermiştir.
Zeka ve Kalıtım
Yapılan çalışmalar zekâ seviyesinin ailenin genleriyle bağlantılı olamadığını göstermiştir.
Bunun nedeni, gelişim sürecindeki çevrenin yüksek etkisidir.
Ailenin genleri beyin gelişimi ve zekâda etkili olsa da çevrenin bu yüksek etkisi, genetik etkinin önüne geçmektedir.
Yani ikiz bebeklerin birini bir odaya kapatıp sağlıksız bir beslenmeyi de bu yetişme koşullarına eklemeniz; bir diğerini problem çözme ve iletişim yeteneklerini destekleyecek oyunların eşliğinde, sosyal ve kültürel faaliyetlere hem izleyici hem katılımcı olarak dâhil olmasını sağlayarak ve bedeninin ihtiyaç duyduğu besinleri tükettiği bir ortamda yetiştirmeniz bu iki birey arasında büyük bir zekâ farkı ortaya koyacaktır.
Zeka ve Beslenme
Harvard Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve beslenme psikiyatristi Dr. Uma Naidoo beslenmenin yaşam boyu zekâ gelişimi için önemini vurgulamış ve buna en çok yarar sağlayan besin ögesi olarak B Kompleks Vitaminlerini işaret etmiştir. Ancak Dr. Uma Naidoo, burada en önemli noktanın, B Kompleks Vitaminlerinin vücut tarafından tam sindirimi olduğunu ve bunun sağlanabilmesi için de sentetik formda değil gıda ile alımının gerekliliğini vurgulamıştır.
Biliyor Musunuz?
Pitho Spirulina %100 doğal bir gıdadır ve bir porsiyonuyla bir bireyin günlük B Kompleks Vitamini ihtiyacının ortalama %45’ini karşılar.
Bilişsel sağlığınız için gereken B7(Biotine), B2(Riboflavin), B9 Vitaminin(Folat) tamamını, B3 Vitamininin(Niasin) %63’ünü, B1 Vitamininin(Tiamin) %15’ini sadece bir porsiyonu ile karşılayabileceğiniz Pitho Spirulina hakkında daha detaylı bilgi için buraya tıklayın. Gramaj seçenekleri ve satın almak için soldaki görsele tıklayın.
Ek Bilgi: Haier ve meslektaşları, daha yüksek zekânın, problem çözme görevleri sırasında azalan glikoz metabolizması seviyeleri ile ilişkili olduğunu bulmuşlardır. Zekânın gelişimi için B Kompleks vitaminlerine ihtiyaç vardır, ancak mevcut zekanın kullanılmasında yakıt, glikozdur.
Doğa ile uyumun getirdiği sağlıkla, huzurla ve güvenle...
Comments