Bu yazımızda hem bir süreç olarak vejetaryenliğe dair temel merakları gideriyor hem de vegan olmak isteyen bireylerin geçtiği ya da geçebileceği evrelerden bahsediyor olacağız.
Vejetaryenlik, bir sebeple bitki bazlı beslenmeye karar veren bireylerin çeşitli evrelerden geçerek, belirledikleri noktaya ulaştıkları bir yaşam tarzıdır.
Bu sebepler etik olabileceği gibi, çevresel ya da sağlık temelli de olabilir.
Ortalama bir vejetaryen birey, sürece, -çoğu zaman bunu planlamaksızın- farkında olduğu gerçekler nedeniyle hayvan yemekten zevk almayarak ve bu tüketimi azaltarak başlar. Yıllar içinde hayvanları tüketmeyi yavaş yavaş sınırlar.
Vegan - Vejetaryen Farkı
Veganlık vejetaryenliğin nihai evresidir.
Vejetaryenlik hayvanların yaşamlarına mal olan gıdaları, giyecekleri, kozmetik ürünlerini kullanmayı reddetmektir.
Veganlık veya veganizm ise ek olarak tüm hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir.
Vejetaryen; et, kümes hayvanları veya balık gibi hiçbir hayvanı yemez.
Vegan; süt ürünleri, yumurta ve hayvanlardan elde edilen diğer içerikleri tüketmekten de kaçınan en vejetaryendir.
Vejetaryenler ve veganlar benzer nedenlerle hayvansal ürünleri tüketmekten kaçınabilirler ancak bunu çeşitli düzeylerde yaparlar.
Vejetaryenlik Çeşitleri
Vegan: Tüm hayvansal ve hayvansal kaynaklı ürünlerden kaçınan vejetaryenler
Lakto-ovo vejetaryenler: Tüm hayvan etlerinden kaçınan ancak süt ürünler, yumurta ve bal tüketen vejetaryenler
Lakto vejetaryenler: Hayvan eti ve yumurtadan kaçınan ancak süt ürünleri tüketen vejetaryenler
Ovo vejetaryenler: Yumurta dışındaki tüm hayvansal ürünlerden kaçınan vejetaryenler
Pesketaryen: Et veya kümes hayvanı eti yemeyen, ancak balık tüketen vejetaryenler
Flexitarian: Yarı zamanlı vejetaryenlerdır. Bitkisel gıdalara odaklanan bir beslenme şekilleri vardır ancak ayda birkaç gün hayvan yiyebilirler.
Çeşitli vejetaryen türleri mevcuttur ve veganlar, vejetaryen spektrumun en katı ucunda yer alır.
Farkındalık sonucu oluşan doğal süreç Flexitarianlıkla başlayıp Pesketaryenlikle devam etse de bazen doğrudan Lakto-ovo vejetaryenlikle de başlanabilir. Ancak henüz hazır değilseniz bu, vejetaryenlikten tamamen vazgeçmekle ya da belirsiz bir zamana ertelemekle de sonuçlanabilmektedir.
Peskataryenler ve fleksitaryalılar hayvan eti yerler. Dolayısıyla teknik olarak vejetaryenlik tanımına girmeseler de vejetaryenliğin ilk evresinde oldukları kabul edilmelidir. Bazen bu evreden geçmek süreci tamamlayabilmek için gerekli olabilir.
Vejetaryen Olma Sebepleri:
1. Çevre Bilinci:
Vejetaryenliğin sebepleri arasında çevre bilinci yer almaktadır. Birçok doğa hakları savunucusu, dünya kaynakları üzerindeki etkisinin azalması ve iklim değişikliğine karşı sağladığı faydalar nedeniyle vegan beslenmeyi benimsemektedir.
2. Sağlık Gereksinimleri:
Başta vegan beslenme olmak üzere iyi planlanmış vejetaryen beslenme şekillerinin sağlığa olan yararlarını kanıtlayan onlarca çalışma bulunmaktadır.
Çeşitli çalışmalar vegan diyetlerinin daha fazla lif, antioksidan ve faydalı bitki bileşikleri sağlama eğiliminde olduğunu bildirmiştir. Ayrıca potasyum, magnezyum, folat ve A, C ve E vitaminleri açısından daha zengin görünmektedirler.
3. Hayvan Haklarına Bağlı Yaşam Tarzı:
“Etik veganlar” olarak bilinen insanlar aynı zamanda sirklerden, hayvanat bahçelerinden, rodeolardan, at yarışlarından ve hayvanların eğlence amaçlı kullanıldığı diğer faaliyetlerden de uzak durma eğilimindedir.
Birçok vejetaryen ipek, yün, deri veya süet içeren giyim ürünlerini satın almaktan kaçınmakta, hayvanlar üzerinde deney yapan şirketleri boykot etmekte ve yalnızca hayvansal yan ürünler içermeyen kozmetik ürünleri satın almaktadır.
Kaynaklar
Sorumluluk Reddi
Bu bilgilerin, eğitimli bir tıp uzmanının vereceği tavsiyeler yerine geçmesi amaçlanmaz. Pitho, yalnızca genel bilgi temelinde ve kaynaklarını da belirterek size verilen bu bilgilere dayanarak verdiğiniz kararların sorumluluğunu kabul etmez ve bu bilgiler kişiselleştirilmiş tıbbi tavsiye yerine geçmez.
Comments