.png)
Gözümüzün önünde, kısacık bir zaman diliminde önce kıpır kıpır bir bebek, hızla dik başlı bir genç, sonra olgun bir yetişkin ve birden çok yorgun olmalarının hissettirdiklerini ve bu hisse rağmen "yine olsa yine hayatımı onunla paylaşırdım," diyebilmemizin altında yatan o mükemmel anıların verdiği gücü, tüm bunları yaşamayan birisine anlatmanın mümkün olmadığını biliyoruz.
Onlarla geçireceğimiz zamanı uzatmak ve her bir dakikasını kaliteli bir yaşam içinde paylaşmak için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. "En iyi"nin ilk evresinin onları hastalıklardan korumak ve bağışıklık sistemlerini destekleyerek mücadele güçlerini arttırmak olduğunu biliyoruz. Onlar için elimizden gelen ve en iyi, en güvenilir mamaları alıyor; onları en iyi ve güvenilir ürünlerle yine elimizden geldiğince destekliyoruz.
Ancak belki de sadece bilmediğimiz ya da çözümünden haberdar olmadığımız için, onları her gün işlenmiş gıdalarla besliyoruz.
Peki "en iyi kedi maması" ya da "en iyi köpek maması" gerçekten, içerik etiketinde yer alan ögeler ve fiyat etiketinde yer alan yüksekliğin uyumlu bir kombinasyonu mudur?
İçerikte yer alan her şeyin etikette de yer alması zorunlu mu?
Etikette yer alması zorunlu içeriğin değişime uğraması mümkün mü?
İçeriği, fiyatı ve markası her ne olursa olsun dehşet verici ortak yanları olan kuru mamalarla ilgili bilmediklerimiz neler?
Bugün tüm bu soruların cevaplarını ve çok daha fazlasını, her zamanki gibi, literatüre girmiş araştırmaların kaynakları ışığında anlatacağız.
KEDİ VE KÖPEK MAMASINI KONUŞALIM
Küresel evcil hayvan maması pazarının 2024 yılına kadar 128 milyar doların üzerinde bir değere sahip olacağı tahmin ediliyor.
Yani öncelikle, sadece bilmek değil, tam olarak her yönüyle idrak etmek zorunda olduğumuz asıl konu, bunun (kuru mama, taze mama, çiğ mama farketmeksizin) bir sektör olduğu.
Üretilen evcil hayvan mamaları, hayatımızdaki patili bireylerin ihtiyaç duyduğu tüm besinleri içerecek yapıda olduğunu iddia ediyor. Bu durumu içerik etiketiyle destekleyebildiği oranda fiyat etiketi değişiyor.
Kuru evcil hayvan maması (kuru mama) en çok satan "pet" ürünüdür.
Bunu paket ve konserve yaş mamaların yanı sıra atıştırmalıklar ve ödüller takip etmektedir.
Tüm bu ürünler yüksek oranda işleniyor ve raf ömrünü uzatmak ve üretim maliyetlerini azaltmak için çaba harcanıyor.
Son tüketiciye doğrudan ulaşılmasının çoğu zaman mümkün olmaması ise bu ürünlerin marketlere ya da veteriner kliniklerine de girmesine neden olacağından ortaya bir kaç aşamalı bir kâr zinciri çıkıyor.
Bu zincir, son tüketicinin satın almaktan vazgeçmemesini sağlayacak bir üst fiyatın da varlığı nedeniyle, maliyeti azaltmak için sarf edilmesi gereken bir çabaya daha bağlanıyor.
Tam da bu noktada, etiketlerde yer alması zorunlu olmayan ögeler ya da zorunlu olan ögelerin düşük kaliteli son versiyonları devreye giriyor.
Giderek artan kanıtlar, kuru mamaların tüketiminin hayvan refahı üzerinde ciddi zararlı etkileri olabileceğini göstermektedir.
Hayatımızdaki patili bireylerin kronik sağlık sorunları yaşamalarının etkileri insanlara kıyasla oldukça geniştir; daha fazla engelliliğe, sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin düşmesine, sağlık maliyetlerinin sarmallaşmasına ve yaşam süresinin kısalmasına neden olur.
Gerçek:
Köpeklerin %87'si ve kedilerin %67'si en azından bir çeşit işlenmiş gıda tüketiyor.
AGE Nedir?
Advanced Glycation End-Products (A.G.E), ileri glikasyon son ürünleri demektir. AGE'ler birçok kronik hastalıkta önemli rol oynayan zararlı oksidatif bileşiklerdir.
Vücudumuzda, şekerin yağ, protein ve hatta genetik materyalle glikasyon olarak bilinen bir süreçte birleşmesi sonucu ya da
Yediğimiz besinlere bulunur. Yiyecekleri pişirme ve hazırlama yöntemleri AGE içeriğini değiştirir.
AGE Nelerde Bulunur? Kuru Mamalarda AGE Var Mı?
AGE, işlenmiş gıdalar başta olmak üzere ızgara, kızartma, kavurma gibi yüksek sıcaklıklarda pişirilen gıdalarda oluşur.
Kedi kuru mamaları ve köpek kuru mamaları, segmentleri ve içeriğinde bulunan besin ögelerinin çeşitliliği ya da miktarı fark etmeksizin, üretimdeki, kuru mama olmasını sağlayan "kurutma" işlemi başta olmak üzere evreler gereği ultra (işlenmiş gıdalarının birleşiminin tekrar işlenmesi) işlenmiş gıdadır.
AGE Nelere Neden Olur? Kuru Mama Kronik Hastalığa Neden Olabilir Mi?
Vücut, AGE'lerin yalnızca bir kısmını yok etme kapasitesine sahiptir. AGE'ler zamanla dokularda birikerek oksidatif stresin ve iltihaplanmanın artmasına neden olurlar.
Araştırmalar, yüksek AGE düzeylerinin kalp hastalığı, böbrek yetmezliği, diyabet, alzheimer ve erken yaşlanmayla bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Öte yandan, düşük AGE düzeylerinin, yara iyileşmesinin hızlanması, inflamasyonun ve oksidatif stresin azalması ve hatta daha uzun bir yaşam süresiyle bağlantılı olduğu ortaya çıktı.
AGE'lerin kronik hastalıkların gelişiminde önemli bir rol oynadığı açıktır ve bu nedenle AGE düzeylerinin izlenmesi genel sağlığın önemli bir belirteci olarak düşünülmelidir.
Yüksek Age Kaynakları Olan Kedi Kuru Mamaları ve Köpek Kuru Mamaları:
AGE'ler, evcil hayvan gıdaları da dahil olmak üzere tüm gıdalarda doğal olarak değişen seviyelerde bulunur. Bu değişimi belirleyen maruz kaldığı ısıl işlem ve ısıl işleme maruz kalan gıdadaki tahıl miktarlarıdır.
Ancak en yüksek seviyeler, işlenmiş gıdalarda bulunur.
Bunlar da evcil hayvan maması endüstrisine tam olarak hakim olan yiyecek türleridir.
Pişirme ve gıda üretimi sırasında kullanılan yüksek ısı, dehidrasyon ve ışınlama uygulamaları; şeker, yağ ve proteinler arasındaki kimyasal reaksiyonların çok daha hızlı gerçekleşmesine neden olmaktadır.
Bu durum, özellikle adını da yüksek ısı ile kurutulmuş olmasından alan kuru mamalarda AGE oluşum düzeylerini önemli ölçüde artırır.
Tahılsız kuru mamlarda AGE bulunur mu? Evet.
Tahıllı kuru mamalarda AGE, tahılsız kuru mamalardan daha fazla mı bulunur? Evet
AGE Kedi ve Köpek Kuru Mamalarında Sadece Kimyasal Tepkime Nedeniyle Mi Bulunur?
Ne yazık ki, hayır.
En az konuşulan konu da budur, çünkü ortada çok daha acı bir gerçek var.
AGE'ler çok lezzetlidir ama içerik etiketlerinde bulunmazlar.
Yiyeceklerin çıtır çıtır lezzetli kısımları aslında en yüksek AGE miktarını içerir. Bu nedenle üreticiler, hayvan mamalarının tadını, kokusunu ve rengini iyileştirmek için işleme sırasında doğrudan AGE'ler eklerler.
Dr. Bartges, "Evcil hayvan mamalarında AGE'ler hakkında çok az şey biliniyor," diyor. Bir çalışmada 60 ila 70 köpek ve kedi mamasındaki ileri glikozillenmiş son ürünler ölçüldü (orijinal makale, kaynaklarda yer almaktadır) Dr. Bartges şöyle açıkladı: "Bulunan şey şu ki, ısıyla işlenmiş evcil hayvan gıdalarıyla beslenirken, köpekler için potansiyel AGE alımı, yetişkin bir insanın kilo bazında yiyebileceğinden yaklaşık 120 kat daha fazlaydı. Kedilerin yetişkin bir insanın yiyeceğinden yaklaşık 40 kat daha fazla AGE tüketeceğini tahmin ettiler.
Şimdi bunun köpeklerimizin veya kedilerimizin hayatı boyunca her öğünde, her gün olduğunu hayal edin. Köpekler ve kediler, her gün yedikleri evcil hayvan mamalarının ısıl işleme tabi tutulması nedeniyle, günlük bizlerin hayatında olduğundan çok daha fazla diyetsel AGE'lere maruz kalma potansiyeline sahiptir."
Kedi-Köpek Mamalarındaki AGE'ler Neden İnsan Gıdalarındakinden çok daha kötü?
Kısaca: Sadece işlenmiş değil, ultra işlenmişlerdir. Üstelik lezzetlendirilmek için AGE ile desteklenenler var ancak hangilerinin AGE ile lezzetlendirildiğini bilmemizin bir yolu yok.
MARS Petcare araştırması şunları söylüyor:
HMF, karbonhidrat içeriği yüksek ve protein içeriği düşük olan evcil hayvan gıdalarında daha yüksekti.
HMF ayrıca CML (karboksimetillizin) ile de belirli bir oranda ortaya çıkar. CML, protein varlığında çoklu doymamış yağ asitlerinin metal katalizli oksidasyonu da dahil olmak üzere çeşitli yollarla oluşturulan başka bir AGE'dir. (Yani insanlar tarfından tüketilen konserve tüm ürünler için de durum benzerdir)
Malzemelerin ısıyla ön işleme tabi tutulması AGE'leri artırır. Kuru mama ve konserve ürünlerde kullanılan içeriklerin çoğu ısıl işleme tabi tutulur. Proteinler ve yağlar ısıyla işlenir; nişastalar ısıyla jelatinleştirilir ve meyveler, sebzeler, proteinler ve süt ürünleri ısıyla kurutulur.
Tüm bu işlenmiş, jelatinleştirilmiş ve suyu alınmış bileşenler, kuru mama ekstrüzyonu veya konserveleme işlemine konulduktan sonra, DAHA FAZLA ısı ve basınca maruz kalırlar. Konserve gıdalar, sterilize edilene kadar - kutunun merkezi 250 dereceye ulaşıncaya kadar ısıtılır, basınç altında 400 dereceye kadar işlenir, ardından ekstrüzyona tabi tutulur ve ısı altında kurutulur ve ardından lezzetli hale getirmek için ısıtılmış yağ püskürtülür.
Ortalama kuru mama torbasındaki malzemeler dört ila altı kez ısıtılır. Tüm bu işlemler AGE'leri arttırmayı ve besleyici maddelerin yok olmasını beraberinde getirir.
Peki AGE'ler Yaşlanmaya Nasıl Neden Oluyor?
Proteine bağlı ve serbest AGE'ler bağırsakta sindirim enzimleri ve bağırsak mikrobiyotası tarafından salınabilir.
Bu AGE'ler salındıktan sonra, bağışıklık hücreleri üzerinde çeşitli reseptörlere bağlanarak bağırsağın mukozal bağışıklık sistemi ile etkileşime girer. RAGE (AGE Reseptörü) olarak adlandırılan reseptör de bu reseptörlerden biridir.
Doğuştan gelen bağışıklık hücreleri bir yol (NF-kB olarak bilinir) aracılığıyla aktive edilir ve reaktif oksijen türleri (ROS) ve sitokinler üretir. (Sitokinler, iltihaplanma, enfeksiyon, travma ve toksinlere karşı hücresel tepkinin iletişimlenmesine ve modüle edilmesine yardımcı olan, doğuştan gelen bağışıklık hücreleri tarafından salınan hücre sinyal molekülleridir.)
Bu aktivitelerin tümü T hücresi aktivasyonunu çarpıtabilir ve oksidatif strese, sistemik inflamasyona, erken yaşlanmaya ve çok çeşitli hastalıklara katkıda bulunabilir.
Köpeğinizin ya da Kedinizin Tavuğa Alerjisi Mi Var? Belki Alerjiye Neden Olan Tavuk Teğil, AGE'lerdir
AGE'lerin etkileri üzerine birçok ilginç çalışma var. Öne çıkan bazı çalışmalar bunun nedenini gösteriyor:
Çapraz bağlı proteinler genel popülasyonda sindirilebilirlik, immünojenisite ve alerjenite sorunları gibi bir dizi soruna neden olur. Çünkü proteinler çapraz bağlandığında vücut onları tanımaz. Bu da alerjik reaksiyonlara ve bağışıklık sistemi fonksiyon bozukluğuna neden olabilir. Belki de kedinizin veya köpeğinizin gıda alerjisinin çözümü, diyetindeki AGE'lerin ortadan kaldırılmasıyla sağlanabilir.
Proteinlerin çapraz bağlanması yoluyla şeker hastalarında da kollajenle ilişkili vasküler komplikasyonlara neden olur. Bu, AGE'lerin diyabetiklerde zayıf dolaşıma neden olur.
Bağırsak geçirgenliğini artırır. Sızdıran bağırsak, vücudun her yerinde hastalığı başlatır ve sürdürür.
Minerallerin biyoyararlanımını etkiler (vücudun bu besin ögesinden fayda sağlamasını engeller) – özellikle kalsiyum, fosfor ve demirin emilimini azaltır.
İyi haber: AGE'leri Azaltmak İyileşmeyi Destekler
Yaşlanan köpekler üzerinde yapılan çok sayıda çalışma, diyabet, katarakt, osteoartrit, nörodejeneratif köpek bilişsel işlev bozukluğu sendromu, vasküler işlev bozukluğu ve aterosklerozu olan köpeklerde AGE'lerin doku düzeylerinde artış olduğunu göstermiştir.
Diyetteki AGE'ler kısıtlandığında bu koşullarda iyileşmelerin meydana geldiği gösterilmiştir.
Ne Yapabiliriz?
Kendi mamanızı evde yapmak ilk seçenek ve haftada birkaç saat ayırmanız yeterli.
Ancak yine de bunun için yoğun olabilirsiniz ya da başka nedenlerle sizin için mümkün olmayabilir. En azından beslenmesinin %10'unu kapsayacak şekilde düşük glisemik indeksli, insan sınıfı, nazikçe pişirilmiş, tam ve dengeli bu mamayı uygulamayı deneyebilirsiniz.
Bu da sizin için mümkün değilse kuru mama, konserve veya paket yaş mama ile oluşturulan beslenmenin %10 ila %20'sini taze, bütün, nişastalı olmayan yiyeceklerle değiştirmek de önemli bir adım olacaktır. Bu sürete doğal antioksidanlar kullanarak oksidatif strese karşı onu destekleyebilir ya da toksinleri detoksifiye etmek için özel olarak üretilmiş ürünlerle her ay 1 haftalık bir detoks yapmasını sağlayabilirsiniz.
Kediler için pek de mümkün olmasa da köpekler için, bu beslenmenin %10'unu brokoli, ıspanak, lahana veya pazı gibi hafif buharda pişirilmiş koyu yapraklı veya turpgillerden oluşan yeşilliklerle değiştirebilirsiniz.
Ev yapımı köpek maması tarifi için buraya tıklayıp inceleyebilir, hayatınızdaki patili bireyin damak zevkine göre, uygun besin ögeleri ile revize ederek de uygulayabilirsiniz.
Doğa ile uyumun getirdiği sağlıkla, huzurla ve güvenle...
Kaynaklar
Comments